Geliri Düşen ve Harcamaları Artan Vatandaş Tasarruf Yapamıyor

Geliri düşen ve harcamaları artan vatandaş tasarruf yapamıyor. Süleyman Şah Üniversitesi İktisat Bölümü Başkanı Macit, özel kesim tasarruflarının son 30 yılın en düşük seviyesinde bulunduğunu söyledi.

Vatandaşın yurtiçi tasarruf oranları yıllar itibarıyla sürekli azalıyor. 1998’de yüzde 25,7 olan yurtiçi tasarrufların milli gelir içindeki payı 2008 yılında yüzde 15,1’e geriledi. Aynı rakam 2010’da yüzde 12,3 olarak gerçekleşirken 2012’de yüzde 12’nin altına indi.

Türkiye’nin Gayrı Safi Yurtiçi Hasılası (GSYH) 2012’de 789 milyar dolar olarak açıklanmıştı. 2012’de özel tasarrufların oranı yüzde 12 olarak gerçekleşti. Bugünkü kur üzerinden hesaplandığında ise vatandaşın tasarrufu 208 milyar lira seviyesinde bulunuyor.

30 yılın en düşük seviyesi

Süleyman Şah Üniversitesi İktisat Bölümü Başkanı Doçent Dr. Fatih Macit, ekonomi yönetiminin, kredi kartında taksit sınırlaması ve bireysel emekliliğe teşvik gibi politikalarının büyümeyi kısa vadede olumsuz etkileyeceğini ve asıl hedefin cari açığı düşürmek olduğunu söyledi. Cari açığın özünde bir yatırım-tasarruf açığı olduğunu ifade eden Macit, “Hükümetin son dönemde aldığı tedbirlerin tamamen cari açığın düşürülmesine yöneldiğini görüyoruz. Son 30 yılın en düşük seviyesinde bulunan özel kesim tasarruflarını artırmak ve dolayısıyla cari açığı azaltmak ana politika hedefi haline gelmiş bulunuyor.”

Macit, BES’teki devlet teşviki, kredi kartlarına getirilen taksit sınırlaması ve diğer adımların hep bu yüzden atıldığını vurguladı. Fatih Macit, bu durum kısa vadede büyümenin bir miktar feda edilmesi anlamına geldiğini ve bu yıl mevcut siyasi belirsizlik ortamı ve Merkez Bankası’nın artırmış olduğu faizlerle birlikte düşünüldüğünde büyüme açısından oldukça zor geçeceğini kaydetti.

Cari açığı tetikliyor

“Türkiye ekonomisinin 2012 yılından itibaren ciddi bir makroekonomik çıkmaza girdiği görülüyor” diyen Macit, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Büyüme tamamen iç talep yoluyla gerçekleştiği için yüksek büyüme beraberinde artan bir cari açık ve enflasyon da getiriyor. Dolayısıyla birkaç yıllık yüksek büyümenin ardından ‘frene’ basarak cari açık ve enflasyonun biraz yavaşlaması bekleniyor. Yani politika yapıcılar büyüme, cari açık ve enflasyon arasında bir tercih yapmak durumunda kalıyor. İhracatta katma değeri yüksek ürün eksikliği de büyümeyle birlikte cari açığın artmasına katkı sağlıyor.”

Büyüme için tasarruf şart

Son yıl­lar­da va­tan­daş­la­rın ta­sar­ruf­la­rın­da cid­di dü­şüş­ler oluş­tu­ğu­na işa­ret eden Ad­nan Men­de­res Üni­ver­si­te­si İk­ti­sa­di ve İda­ri Bi­lim­ler Fa­kül­te­si Öğ­re­tim Üye­si Doç. Dr. Yu­suf Ka­der­li ise “Ül­ke­nin sür­dü­rü­le­bi­lir bü­yü­me­si için va­tan­da­şın da­ha çok ta­sar­ruf yap­ma­sı ge­re­kir. Gü­nü­müz­de kre­di kart­la­rı­nın et­ki­si ile tü­ke­tim art­mış du­rum­da­dır, ta­sar­ruf bi­lin­ci azal­mıştı­r” de­di.

Özel kesim tasarruflar dipte (%)

Yıl       Tasarruf/GSYH

1995    24,6
1996    23,4
1997    22,6
1998    25,7
1999    25,1
2000    21,8
2001    25,5
2002    23,4
2003    19,6
2004    16,9
2005    13,1
2006    12,4
2007    13,1
2008    15,1
2009    14,1
2010    12,3
2011    13,1
2012    12
Kalkınma Bakanlığı verilerine göre özel kesim tasarrufların milli gelire oranı.

Kaynak: Bugün Gazetesi