Sabah Gazetesi yazarı Faruk Erdem erken emekli olacağı günü bekleyenlere erkenden emekli olabilmenin püf noktalarını anlattı.

İşte Faruk Erdem’in erken emeklilik formülü

Bu aralar kiminle konuşsak emekli olacağı günü merak ediyor. Emeklilik için bazı aşamalar var. Bugün hem o aşamaları hem de erken emeklilik fırsatlarını anlatmak istiyorum.

Emeklilik için 3 önemli şart var. Birincisi, belirli bir süre sigortalı olma şartı. Belli bir yaşa da ulaşmak gerekiyor. Üçüncüsü ise prim ödeme gün sayısı.

İki tarih çok önemli. Birincisi doğum tarihi, ikincisi de ilk sigortalı olduğunuz tarih… Emeklilik şartlarında eski adıyla SSK’lılar için çok önemli iki tarih daha söz konusu: 8 Eylül 1999 ve 30 Nisan 2008… 9 Eylül 1999’da ilk kez sigortalı olan bir kişi emekli olabilmek için kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmak ve 7000 gün prim ödemek zorunda. Buna karşılık 7 Eylül 1999’da ilk kez sigortalı olan kişi, kadın ise 56, erkek ise 58 yaşını doldurduğunda ve 5975 gün prim ödediğinde emekli olabiliyor. Bu konuda Bağ-Kur ve Emekli Sandığı uygulamaları da farklılık gösterebiliyor. Bugün konumuz erken emeklilik olduğu için, bu detayları bir başka yazıya bırakarak, bazı bilgiler vermek istiyorum. 5510 sayılı Yasa ile annelere iki doğuma kadar borçlanma imkânı getirildi. Her çocuk için 2 yıldan tam 4 yıl, yani 1440 gün borçlanarak primlerinizi artırabilirsiniz.

4 YILLIK AVANTAJ VAR

Bunun anlamı da iki çocuğu olan bir 4a’lı (SSK) kadın çalışan, borçlandığı takdirde 4 yıllık bir avantaj elde eder. Fakat prim eksiğiniz yoksa ve yaşı bekliyorsanız doğum borçlanması yapıp boşuna para ödemeye gerek yok. Bu durumda yaşı geri çekmiyor. Önemli bir ayrıntı var. Stajyerken verilen girişler emeklilik hesabında geçerli değil, ancak bununla doğum borçlanması yapılabiliyor. Şartlar ise şöyle: 1- Doğumdan önce SSK tescili, 2- Doğumun gerçekleştiği tarihten sonraki iki yıl içinde adına herhangi bir prim yatmamış olmak (Bazı bölümlerinde prim yatmışsa yine aynı süre içinde prim yatmayan süreler borçlanılır.), 3- Doğumdan sonra iki yıl içinde çocuğun sağ olması. Erkeklerde ise askerlikle ilgili borçlanma imkânı var. Bu da, sigortalıların, er veya erbaş olarak veya yedek subay okulunda geçen sürelerinin tamamını veya bir kısmını para ödeyerek emeklilik hesaplarına saydırmaları şeklinde oluyor.

ASKERLİK YAŞI AZALTIR

Askerlik borçlanması yapanın sigorta giriş tarihi borçlandığı gün kadar geriye gidiyor. 1988 girişli birisi 1 yıl askerlik borçlanırsa 1987 girişli oluyor ve şartları buna göre belirleniyor. Böylece en az bir yaş önce emeklilik imkânı bulunuyor.

EKSİK PRİMİ OLANA MÜJDE

Sayıları 5 milyonu bulan ‘Emeklilikte yaşa takılanlar’ ile ilgili çalışmalardan henüz bir netice alınamadı. Yaşını, yılını tamamlamış sadece prim eksiği olanlar için ise yeni bir imkân geliyor. Bu vatandaşlarımıza, geriye doğru primlerini ödeme imkânı ile emeklilik fırsatı verilecek. Bunun için bir çalışma başlatıldı.

İTİRAZIM VAR!

Doğum borçlanması, 5510 sayılı Yasa’da herkes için tarif ediliyor. Oysa, genelgelerle bu haklar sadece SSK’lı kadınlara ve sigortalılıktan sonraki doğumlara kadar daraltıldı. Mahkemeler ise tam tersi kararlar veriyor. SSK’lı kadın doğum yapınca iş hayatından ayrılıyor da, Bağ-Kur’lu ayrılmıyor mu? Bu konuda çalışmalar olduğunu duyuyoruz. Hem esnaf kadınlara hem de sigortalılıktan önceki doğumlar için de borçlanma imkânı gündemde. Hatta borçlanmanın 3 çocuğa çıkacağını da duyuyoruz. Umarız bu haklar annelerimize verilir.

EVLİLİK SEBEBİYLE TAZMİNAT ALIRSINIZ

* 2013 yılının Mayıs ayında evlendim. Hem işten çıkıp hem tazminatımı alabilir miyim?

Kadın işçiler evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde iş sözleşmesini kendi arzuları ile sona erdirebilir ve tazminatlarını alabilir. Bunu pek çok çalışan bilmiyor ve işverenler istifa muamelesi yapıyor. Hakkınızı bırakmayın, alın. Sonrasında tekrar çalışabilirsiniz.

HAKLI FESİH İLE İŞSİZLİK MAAŞI

* İşyerimi beğenmediğim için istifa etmek istiyorum işsizlik maaşı alabilir miyim?

Her istifa eden işsizlik maaşı alamaz. Geçen hafta detaylı yazmıştık. 4447 sayılı Yasa’nın 51’inci Maddesi’nde haklı fesihle ayrılanların işsizlik maaşı alacağı açıkça yazıyor. 4857 sayılı Yasa’nın 24’üncü maddesi bu halleri sıralıyor.

ÇALIŞANA YOL İZNİ VERİLİR

* Bir şirkette yöneticiyim. Bir çalışanımız yol izni istedi. Böyle bir hak var mı?

Çalışanların izinlerini kullanırken yol izni isteme hakları var. İl dışına çıkacaklar için kendilerinin talep etmesi halinde yolda geçecek süreler için en fazla 4 güne kadar yol izni verilir. Çalışanın bunu belgelemesi gerekir. Ayrıca bu izin ücretsiz izindir.