Uzmanlar Aileleri Uyarıyor: Okul, Kabusa Dönüşmesin!

Okulların açılmasına 10 gün kaldı. Üç ay gibi uzun bir yaz tatilinin ardından okula uyum sağlamak için son günlerin iyi değerlendirilmesi gerekiyor. Uzmanlar aileleri uyarıyor: Tatilin etkisinden çıkılmalı, uyku ve yemek saatleri düzene konulmalı, okul, çocuk için cazip hale getirilmeli.

Mine Özdemir

Yaz tatili sona eriyor. Okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise olmak üzere yaklaşık 17,5 milyon öğrenci için ders zili, 19 Eylül’de çalacak. Bayram tatiliyle birlikte okulların açılmasına 10 gün gibi kısa bir süre kaldı. Uzun yaz tatilinin ardından birçok öğrenci okula uyum sorunu yaşıyor. Bu süreçte uzmanlar, kalan süreyi çok iyi değerlendirerek, tatilin etkisinden hızlıca çıkılması ve yeni okul dönemine yönelik hazırlık yapılması gerektiğine dikkat çekiyorlar.

Boşanma olumsuz etkiliyor

Okula uyum sorunu yaşayan çocuklarda ağlama, öfke, okula gitmeyi reddetme, direnç gösterme gibi davranışların görülebileceğini belirten Nesibe Aydın İlkokulu Rehberlik Birimi Psikolog Mine Gençer, aile ve okul arasında sağlanan işbirliği sayesinde bu sorunların üstesinden gelinebileceğini kaydediyor. Okul öncesi ve 1. sınıf gibi küçük yaş gruplarında uyum sorunlarının karın ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi gibi psikosomatik belirtilerle kendini gösterdiğini dile getiren Gençer, daha büyük yaş gruplarında şiddet eğilimi, isyankarlık gibi disiplin davranışlarının gözlemlendiğine dikkat çekiyor.

Ebeveynleriyle bağımlı bir ilişki geliştirmiş, koruyucu bir aile yapısına sahip çocukların okula uyum süreçlerinin zor olduğunu ifade eden Nesibe Aydın İlkokulu Rehberlik Birimi Psikolog Mine Gençer, “Bu tarz yaklaşıma sahip anne-babalar çocukların bireyselleşmelerine engel olarak, çocukları adına birçok sorumluluğu üstlenerek onların belli yaşantıları deneyimlemelerine olanak sağlayamazlar. Bu tutumlar, çocukların yeni durumlara alışmalarını güçleştirmekte” diyor. Psikolog Mine Gençer, ailedeki huzursuz ortam, boşanma, yeni bir kardeş gelmesi, ebeveyn kaybı gibi durumların yanı sıra arkadaşları ve öğretmeniyle sağlıklı ilişkiler kuramamış, tatilde ödevler gibi sorumluluklarını yerine getirmemiş çocuklar için de sürecin sancılı geçebildiğini vurguluyor.

Uyku düzenine dikkat

Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Pedagog Dr. Melda Alantar ise okula olumlu bir başlangıç yapmanın, çocuğun genel davranışlarından ileri dönemdeki akademik başarısı üzerinde bile doğrudan etkili olabildiğini kaydederek, okula başlamadan yapılacak basit bir check-up işleminin fiziksel sorunların ortadan kaldırılması açısından önemli olduğunu ifade ediyor. Çocuğun duygusal ve psikolojik gelişimi konusunda uzman yardımı alınabileceğini belirten Alantar’ın öğrencilerin okula adaptasyonu için ailelere önerileri şöyle:

– Okuldan gönderilen yazılı belgeleri inceleyin. Önemli günleri kişisel takviminize işaretleyin. Okul alışverişinizi tamamlayın. Alışveriş listesini çocuğunuzla birlikte gözden geçirebilirsiniz.

– Okullar açılmadan en az bir hafta önce uyku ve yemek düzeninizi planlayın.

– Çocuğunuzu televizyon izlemek yerine; yap-boz, boyama, kitap okuma gibi etkinliklere yönlendirin. Bu faaliyetler onun okula alışmasını kolaylaştıracaktır.

– Çocuğunuz küçükse ya da yeni bir okula başlıyorsa onunla birlikte okula gidin. Öğretmenle tanışmak, sınıf, yemekhane, bahçeyi görmek okul öncesi hissedilen endişenin azalmasını sağlar.

– Okul açılmadan önce çocuğunuzun sınıf arkadaşlarıyla buluşarak olumlu sosyal ilişkiler kurması için destekleyin.

Çocuğunuzu yüreklendirin

– Her akşam okul çantasının düzenlenmesinde çocuğunuzun sorumluluğu olduğunu hatırlatın. Beslenme çantalarını bir gece önce hazırlayın. Saatinizi kurun. Çocuklar çalar saatlerini kendileri kurabilirler. Sabah okul için hazırlanmak, kahvaltı etmek için ona yeterli zaman tanıyın.

– Okul sonrası saatleri planlayın. Eve döndüğünde sizi bulamadığı zaman neler yapması gerektiğini onunla konuşun.

– Kitap ve defterlerini gözden geçirin. Yıl içinde öğreneceği bilgiler hakkında onunla konuşun. Konulara ilişkin merak ve ilginizi onunla paylaşın.

– Öğretmeni ve okul yetkilileriyle iletişimde olun. Çocuğunuzun okuldaki durumuna ilişkin geri-bildirim almak istediğinizi öğretmenlerine iletin.

– Çocuğunuzun sorunlarına ilgi gösterin. Okul konusunda endişeleri varsa çantasına onu yüreklendirecek özel notlar bırakın. Yeni bir durumda insanların endişe duymalarının doğal olduğunu, öğretmen ve arkadaşlarını tanıdıktan sonra her şeyin düzeleceğini kendisine anlatın.

– Sakin tavrınızı koruyun, çocuğunuz bundan etkilenecektir. Yuvaya, birinci sınıfa başlayan çocuklar, ayrılık endişesi yaşayabilir. Okula bıraktıktan sonra fazla oyalanmadan, onu sevdiğinizi okul bitiminde gelip alacağınızı söyleyin.

– Akademik veya sosyal konularda güçlük yaşayan veya arkadaşları tarafından alay edilen, zorbalıkla karşılaşan öğrenciler okula yeniden dönmeyi istemezler. Sorunlarınızı okul yönetimine aktarın, onlarla işbirliğine girin. Yeni okul döneminde benzer sorunlarla karşılaşmayacağını çocuğunuza aktarın.

Ön hazırlık yapılmalı

Tatillerin genelde çocukların kurallar ve sınırlar konusunda rahat oldukları bir dönem olduğunu belirten Bilfen İlköğretim Kurumları Rehberlik Bölümü Başkanı Tuğçe Kılıç, bu rahat dönemden birden daha kurallı ve sınırlı bir düzene geçmenin her çocuk için belirli bir uyum sürecini beraberinde getirdiğini kaydediyor. Öğrencilerin uyku saatlerini ayarlayamadıkları için sabah kalkmakta zorlanmalarının en sık rastlanan durum olduğunu dile getiren Tuğçe Kılıç, “Serbest geçirilen bir dönemin ardından sınırlandırılmış zamanlarda oyun oynamak zorunda kalmak ve geriye kalan 40’ar dakikalık derslerde görece pasif konumda olmak, uyum sağlamakta zorlandıkları durumlar arasında” diyor. Uyum ve motivasyon sürecinin yaş grubuna göre değiştiğini belirten Kılıç, adaptasyon süreci için ebeveynlerin ön hazırlık yapması gerektiğini söylüyor.

Milliyet