Memurlar Emekli Olurken Neden Maaşları Düşüyor?

Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş, bugünkü yazısında kamu çalışanlarının en çok merak ettiği konu ve sorulara ilişkin bir yazı kaleme aldı. Karakaş, yazısında memurların emekli olduğunda neden düşük emekli aylığı aldığına açıklık getirdi.

Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş, memur maaşları ve memurların emekli olduğunda bağlanan emekli aylıklarına ilişkin bir yazı kaleme aldı. Karakaş yazısında memurlara bağlanan maaşların düşük olmasını, “Memurların düşük maaş almalarının en önemli sebebi çalıştıkları dönemlerde maaş bordrolarındaki ücret kalemlerinin tamamından SGK primi (kesenek) kesilmemesidir” ifadeleriyle açıklıyor. Bu konuda düzenlemenin şart olduğuna dikkat çeken Karakaş, “Yapılacak düzenlemede memurların çalıştıkları dönemlerde maaş bordrolarındaki ücret kalemlerinin tamamından SGK primi (kesenek) kesilmesi hâlinde yüksek emekli maaşı almanın yolu açılmış olacaktır” dedi.

İşte İsa Karakaş’ın o yazısı:

Emekli Sandığına tabi memur ve diğer kamu görevlilerine maaş bağlamasında; aylık göstergeler, ek göstergeler, taban aylığı, kıdem aylığı, emeklilik tazminatı ve yürürlükte bulunan memur maaş katsayı esas alınmak suretiyle hesap edilen “emekli aylığı bağlanmasına esas aylık” tutarının, 25 yıl için %75’i, fazla her tam yıl için %1 fazlası dikkate alınarak hesaplanmaktadır. Bu açıdan bakıldığında memurların aylık bağlama oranı aslında SSK’lı ve Bağ-Kur’lulara göre çok yüksek.

Peki sorun nerede? Memurların düşük maaş almalarının en önemli sebebi çalıştıkları dönemlerde maaş bordrolarındaki ücret kalemlerinin tamamından SGK primi (kesenek) kesilmemesidir…

Bu sorunun çözümü için yasal düzenleme şart. Yapılacak düzenlemede memurların çalıştıkları dönemlerde maaş bordrolarındaki ücret kalemlerinin tamamından SGK primi (kesenek) kesilmesi hâlinde yüksek emekli maaşı almanın yolu açılmış olacaktır.

HİZMETLERİ TASFİYE EDİLEN MEMUR, EMEKLİLİKTE BU HİZMETLERİ NASIL DEĞERLENDİREBİLİR?

Emekli Sandığına tabi memur ve diğer kamu görevlilerinin zamanaşımına uğramış süreleri aylık bağlama işlemlerinde belirli hâllerde değerlendirilebilmektedir.

Emekli Sandığı Kanunu uyarınca kesenekleri zamanaşımına uğrayarak hizmetleri tasfiye olanların bu hizmetleri, 2008/Ekim ay başından sonra aylık talebinde bulunanların hizmet sürelerinin tespitinde değerlendirilmesi gerektiğinden, söz konusu tarihten sonra aylık talebinde bulunanlara ilişkin hizmet bildirim yazılarında bu hizmet süreleri mutlaka belirtilecektir.

Örneğin Emekli Sandığı Kanuna göre zamanaşımına uğramış 15/2/1998-14/4/2003 süresine ilişkin 1.860 gün hizmeti bulunmakta olup, sigortalıya bu hizmetler dikkate alınmaksızın 1/5/2007 tarihinde 4/1-(a) kapsamında yaşlılık aylığı bağlanmış olsun. Söz konusu süreye ilişkin hizmetler Kanun’un yürürlük tarihi itibarıyla geçerli sayılmış olmakla birlikte sigortalıya Kanun’un yürürlük tarihinden önce aylık bağlandığından bu hizmetler değerlendirilmeyecektir. Ancak sigortalının tekrar tüm sigorta kollarına tabi çalışması ve aylığı kesildikten sonra tekrar tahsis talebinde bulunması hâlinde, aylıklarının hesabında bu hizmetler dikkate alınacaktır.

Emekli Sandığı Kanunu’na göre zamanaşımına uğramış 15/2/1998-14/4/2003 süresine ilişkin 1.860 gün hizmeti bulunan örneğimizdeki sigortalının Kanun’un yürürlük tarihinden önce 4/1-(b) kapsamında 30/8/2008 tarihinde emeklilik talebinde bulunmuş, ancak prim gün sayısı şartı yerine gelmediği için talebinin reddedildiğini varsayalım. Bu durumda sigortalının 01/10/2008 tarihinden sonra yeniden talepte bulunması hâlinde daha önce zamanaşımına uğramış 1.860 günlük hizmeti de dikkate alınarak tarafına emeklilik aylığı bağlanacaktır.

KADIN MEMURLAR KAÇ YILLIK HİZMET İLE EMEKLİ OLABİLİR?

Emekli Sandığı Kanunu’na tabi “iştirakçi” memurlar için emeklilik şartlarının belirlenmesinde önemli tarih 08/09/1999 tarihidir.

Bu tarihten önce işe başlayan kadın memurların emeklilik için 20 hizmet yılı yeterli iken bu tarihten sonra işe girenler ise tam 5 yıl daha fazla hizmetle ancak 25 hizmet yılını doldurmaları hâlinde emekli olabileceklerdir.

Erkek memurların ise 25 hizmet yıllarını tamamlamaları gerekmektedir. Emekli Sandığı Kanunu’na tabi kadın ve erkek memurların belirtilen hizmet sürelerinin yanı sıra ayrıca kademeli geçiş sürecinde tabi oldukları yaşları da doldurmaları zorunlu bulunmaktadır.

08/09/1999 tarihinden sonra 5.434 sayılı Kanun’a tabi iştirakçi olarak göreve başlayanlardan kadın için 58, erkek için ise 60 yaşını doldurmaları ve her ikisinin de hizmet sürelerinin 25 yıl ve daha fazla olması hâlinde, emekli aylığına hak kazanabilmekte ve istekleri üzerine emekli aylığı bağlanabilmektedir.

Kadın memurlar da şartların bulunması hâlinde doğum borçlanması yaparak gereken eksik primlerini doldurabilmektedir.