Memuriyette Sigorta Başlangıcı (Memurlar)

Cem Kılıç

SORU: 1987 yılınınsonayı yani Aralık ayında memuriyete girdim ancak daha sonra daha yüksekücretli bir iş bulduğum için sigortalı olarak çalışmaya başladım. Acaba devlette çalıştığım yaklaşık 6 aysigortadan emekli koşullarımı etkiler mi? Sigorta başlangıcım devlette işe başladığım tarih olur mu? Cenk Ütücü

CEVAP: Sigorta başlangıç tarihi, uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları) ilk defa prim ödenen gündür. Memuriyete başladığınız tarihte devlet tarafından adınıza uzun vadeli sigorta kollarına prim ödendiğinden, o tarih 4-a yani sigorta (SSK) için de başlangıç kabul edilir. Buna göre hesaplarsak; SSK koşullarıyla, 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartına tabi olursunuz. Ancak belirtmekte yarar var, bu üç koşulu birlikte yerine getirdiğiniz tarihte emekli olabilirsiniz.

Eşi doğum yapan erkeğe izin yok

SORU: Bir taşımacılık firmasında 6 yıldır sigortalı olarak çalışıyorum. Eşim önümüzdeki ay doğum yapacak, kendisi sigortalı değil, ev hanımı. Ben eşim doğum yaptığında izin kullanabilecek miyim? İşyerinin insan kaynaklarına bildirmeli miyim?

Ahmet Taylan

CEVAP: Bu konuda maalesef işçi memur ayrımı bulunmakta. Sigortalı çalışan işçilerin eşinden dolayı izin hakkı yok. Yani eşi doğum yapan sigortalı çalışan kanunlarımıza göre 1 saat bile izin alamıyor. Ancak bu konuda takdir tamamen işverene bırakılmış durumda. Konu tamamen işverenin keyfiyetine kalmış. İşveren istemediği sürece eşinizin doğumu nedeniyle izin kullanamazsınız.

Oysaki memurlar bakımından durum farklı. Memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hallerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir.

Görüldüğü gibi sigortalıya izin yok, buna karşılık eşi doğum yapan memura daha önce 3 gün olan izin süresi yakın zamanda 10 güne çıkarıldı.

Memura doğum yardımı: 184 TL

SORU: Milli Eğitimde memur olarak çalışıyorum. Eşim doğum yaptığında para alacağımız söyleniyor, doğru mu? Aziz Bakır

CEVAP: Devlet memurlarından çocuğu dünyaya gelenlere 2500 gösterge rakamının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktarda doğum yardımı ödeneği verilir. 2013 yılında 184 TL doğum yardımı ödeneği ödeniyor. Ana ve babanın her ikisi de devlet memuru iseler ödenek sadece babaya verilir. Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği yapılan doğum yardımı ödeneği daha yüksek ise, memur olan eşe ayrıca doğum yardımı ödeneği ödenmez, daha düşük ise yalnız aradaki fark ödenir. Mahkemelerce verilen ayrılık süresi içinde doğan çocuklar için bu yardım anaya verilir.

İşten hamile çıkarana ağır ceza

SORU: Çalıştığım işyerinde işveren hamile olduğum için işten çıkarabileceğini ima ediyor. Böyle bir hakkı var mı? Gülay Dönmez

CEVAP: İş Kanunumuza göre, işveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz. Bu kanunun getirdiği kesin bir hüküm. İşveren işçiyi doğumdan dolayı veya gebe kalmasından dolayı işten çıkarmış ise işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki tazminatı talep edebilir. Bu tazminatın dışında işçi kadın ayrıca işverenden ihbar ve kıdem tazminatlarını da alacaktır.

Ücreti ödenmeyen ne yapmalı?

SORU: Dört aydan beri ücreti ödenmeyen işçi, sözleşmesini feshedip işten ayrılırsa tazminat alır mı?

Güner Arıcan

CEVAP: İş Kanunu’nda ücretin gününde ödenmemesi halinde neler yapılacağına ilişkin kanun maddeleri var. Bu maddelerde ücret alacağı bakımından işçi korunmaktadır. Ücretinin ödenmemesi ya da geç ödenmesi durumunda, kanun, çalışanlara bir takım haklar vermektedir.

4857 sayılı İş Kanunumuz göre; ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Yani çalışmayabilir. Geç ödenen ücret bakımından da kanun farklı bir koruma yöntemi getirmektedir. Kanuna göre, geç ödenen ücrete banka mevduatına uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanarak, faiziyle birlikte ödenmelidir.

Ücreti zamanında ödenmeyen işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle derhal fesih hakkı da bulunmaktadır. Dört aydır ücreti ödenmeyen işçi, iş sözleşmesini haklı nedenle derhal feshederek, kıdem tazminatını alıp işinden ayrılabilir. Ancak bu durumda ihbar tazminatı alınması mümkün değil.
Millliyet