Evli Kadına Soyadı Özgürlüğü

Evli olduğu halde kendi soyadını kullanmak için 9 yıldır savaş veren Ayten Ünal’ın davası zaferle bitti. AİHM ve Anayasa’nın 90. maddesi, kadına soyadı özgürlüğünü getirdi.

Lütfi Kaplan

Anayasa Mahkemesi, kadının evlendikten sonra eski soyadını kullanmasının önünü açtı.Yüksek mahkeme geçen hafta Ayten Ünal’ın sadece kendi soyadını kullanmak için yaptığı başvuruyu karara bağladı. Yüksek mahkeme, Ayten Ünal’ın kocasının ‘Tekeli’ olan soyadını kullanmak zorunda olmadığına hükmetti. Mahkeme, daha önceki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararı doğrultusunda ihlal kararı verdi.

1996’da evlenen Avukat Ayten Ünal, 2005’te mesleğinedeniyle, evlilik öncesi soyadını kullanmak üzere yerel mahkemeye başvurmuştu. Medeni Kanun’da bu hüküm olmadığı için talebi reddedilen Ünal, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’e açtığı davayı kazanmış ve kendi soyadı ile kimlik çıkarmıştı. Ancak AİHM kararına rağmen, dava Yargıtay’a takıldı. Yargıtay’ın itirazıyla yargı süreci yeniden başladı. Anayasa Mahkemesi, Medeni Kanunu’nun 187.maddesinin “Kadın evlenmekle kocasını soyadını alır” hükmünün anayasaya uygun olduğunu bir kez daha kabul etti. Buna karşın, Ünal’ın AİHM’e yaptığı başvuruda ihlal kararı verildiği için Anayasanın 90. maddesinin gözetilmesi görüşü ağırlık kazandı.

Çözüm 90. madde

Mahkeme üyeleri, “genel kural kalmalı ancak kocasının soyadını istemeyenler başvuru yoluyla bunu değiştirebilsin” önerisi yaptı. Bu görüş genel kabul gördü. Anayasa’nın 90.maddesi temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi durumunda milletlerarası andlaşma hükümlerini esas almayı öngörüyor.
Star