Yaşlılık dönemimizde en önemli geçim kaynağımız emekli aylığımız olacak. Dolayısıyla mümkün olan en yüksek aylıkla emekli olmayı hepimiz isteriz. Peki henüz çalışma hayatındayken nelere dikkat edersek emekli aylığımızı yükseltiriz?
İşte SGK’lılar için o detaylar:
- Emekli aylığınızı yükseltmek önemli ancak daha önemli olan aylığı düşmekten korumak.
- “Çalışmaya devam ettikçe emekli aylıkları düşüyor” haberlerini daha önce duymuşsunuzdur:
1-3 lira arası düşüyor
- Çalışma hayatına 8.9.1999’dan önce başlamışsanız,
- 1 Ekim 2008’den sonra, yani son sosyal güvenlik reformundan sonra çalışmaya devam ediyorsanız,
- Brüt kazancınız SGK’ya 3 bin liranın altında bildiriliyorsa,çalıştığınız her ay ileride bağlanacak emekli aylığınızda 1 lira ile 3 lira arasında düşüş oluyor. Bu şekilde çalıştığınız her ilave yıl için kaybınız 35 liraya kadar çıkabiliyor.
Brüt 3 bin lira önemli
Bu düşüşü önlemek için brüt kazancınızı aylık 3000 lira ya da günlük 100 liranın üzerine çıkarmanız gerekiyor. Bu arada 10. Kalkınma Planı’na bu sorunun çözülmesi yönünde hedef konulduğunu da ifade etmiş olalım. Dolayısıyla önümüzdeki birkaç yıl içerisinde konuyla ilgili yasal düzenleme gündeme gelebilir.
İşverenin elinde ama…
Aylığınızı artırmanın en kestirme yolu tabii ki brüt kazancınızı, yani SGK’ya bildirilen matrahı artırmak. Tabii ki bu da genellikle çalışanların değil işverenin elinde olan bir konu. Fakat çalışanların da bazı konularda dikkatli hareket ederek aylıklarını artırmaları pekâlâ mümkün.
Çok dikkatli borçlanın 1990-2000 önemli!..
Pek çok sigortalının geriye dönük hizmet borçlanması yapma imkanı var. Erkekler için askerlik, bayanlar için doğum ya da bir süreliğine yurtdışında bulunanlar için yurtdışı borçlanma imkanı gibi. Eğer 2000’den önceki bir süreyi borçlanma imkanınız varsa mutlaka bunu değerlendirin. Eğer bütçeniz elveriyorsa tabii ki tavandan borçlanmanızı tavsiye ederiz.
Özellikle 1990-2000 arasında askerlik, doğum ya da yurtdışı borçlanma gibi hakkı olanların borçlanma yapmaları, aylıklarında ciddi artış sağlıyor. Fakat borçlanacağınız süre 2000’den sonraya tekabül ediyorsa, bunun aylığınızı artırmada fazla bir etkisi olmuyor. Yine de bu gerekiyorsa asgari düzeyden borçlanabilirsiniz. Uzun yıllar yurtdışında kalıp da hem 2000 öncesi hem 2000 sonrası dönemler için borçlanma hakkı olanların, dilekçelerinde dönem seçimi yaparken 2000 öncesini seçmeleri yararlı olur.
İkinci işteki sigorta aylığınızı yükseltir
Türkiye’de SSK’lıların önemli bir kısmı ikinci bir işte çalışıyor. Bu çalışmalar genelde günde birkaç saat oluyor. Fakat bunların çoğunluğu ikinci işi sigortasız olarak yürütüyor. Bunda, asıl işte sigortalı çalışmanın verdiği rahatlık kadar, ikinci sigortanın faydasız olduğuna dair yanlış kanaatin de etkisi var. Oysa yapılan ek iş veya ikinci iş için de sigorta primi ödendiğinde, SGK’ya bildirilen aylık brüt kazanç arttığından, emekli aylığınız da yükselmiş oluyor. Dolayısıyla “Nasılsa sigortam asıl işyerimden yatıyor, ikinci işte sigortasız da çalışsam olur” diye düşünmeyin.
Sadettin ORHAN – BUGÜN GAZETESİ
