Son Dakika
Ankara Üniversitesi zürriyet Kültürü istikşaf ve yürütüm Merkezi (ÇOKAUM) 1994’te kuruldu; güzeşte ön yıl ortamında özellikle enik oyunları bulunmak şartıyla yavru kültürü alanında sağlam bir hayli araştırma gerçekleştirildi. ÇOKAUM’un porte http://www.giysigiydiroyna.com/ verdiği projelerden biri bile Türkiye’deki entrika derlemelerini ve araştırmalarını bir araya getirip yayımlamaktı. Bu amaçla, evvela Türkiye’de 1930-
2001 yılları arasında meful yekpare baziçe derlemeleri toplandı ve kitap olarak yayımlandı. Bu kitapta(1) 99 düzen ve tekerleme derlemesi bir araya getirilmiştir; bu sayının belirtilen tarihlerde yapılan ve yayımlanan hoppadak elden büyün Barbie giydirme oyunları derlemeleri içerdiği düşünülmektedir. İkinci olarak Türkiye’de yapılan oyun araştırmalarını bir kitapta devşirmek planlanmıştı; ancak, bu araştırmaların umumiyetle acele araştırması biçiminde olması ve çoğunun da yayımlanmaması hasebiyle sadece ÇOKAUM’un kaşkariko araştırmalarıyla hudutlu kalınması amelî görüldü. Türkiye’de yapılan hile derlemelerine topluca bakıldığında hücre çoğaltan en mühim nokta, genellikle bu derlemelerin hiçbir el işi tabi tutulmadan, hiçbir eleştiri ve yorum süzgecinden geçirilmeden idmansız gereç olarak bırakılmasıdır. değişik bir deyişle, bölgeler arasındaki farklılık, zaman içindeki değişim, tarihî ya da kültürlerarasıbarbie giydirme oyunları karşılaştırma, etimolojik tetkik kabilinden hususlar çoğu dönem ihmal edilmiştir. En önemlisi de, yapılan derlemenin hiçbir nazari çerçeveye oturtulmamış olmasıdır. sağlam And(2), ilhan Başgöz(3) kadar kültür tarihi ve halk bilimi araştırmacılarının Türkiye’deki çalışmalara müteveccih en mühim eleştirileri bile bu noktadadır: teorik bir temel taşı olmadığı için yorumlama, öz tart aşamasına ulaşılmaması, zımnında betimsel olmaktan öteye gidilememesi. ÇOKAUM’un çalışmaları hem ilerleme psikolojisini, hem bile sosyoloji, antropoloji, ırk bilimi kabilinden diğer toplumsal bilimleri bel kemiği almaktadır. “Psikolojide dubara Araştırmaları” adıyla açtığımız yüce lisans dersi barbie giydirme oyunları sırasındaki çalışmalarımız bize göstermiştir ki, psikolojideki tetkikat oyunu dü nedenle limitet olarak ele almaktadır. Bunlardan birincisi, psikolojide oyunun kendisinin değil düzen aracılığıyla kazanıldığı varsayılan yeteneğin ya da becerinin araştırılmak istenmesidir.
Böylelikle katakulli aracılığıyla bilişsel, toplumsal, ayrıca bedensel gelişimleri tespit etmek oyunun doğasını aydınlatmaktan daha ciddi sayılmaktadır. (Ayrıca gelişim psikolojisinde ekseri erken çocukluk çağındaki oyunla ilgilenildiğini, gelecek makyaj oyunları çocukluktaki kaideli oyunların savsaklama edildiğini belirtebiliriz.) Yaklaşımla ilişkin bu sınırlılığın birlikte yöntembilimle müntesip bir asabiyet daha vardır: Oyunu yapay koşullarda gözlemlemek, böylece çocukların gerçeklik kumar davranışlarını bir el daha gözden kaçırmak. Haddizatında bu noksanlık günümüzde çocukla ilişkin hoppadak çabucak tam araştırmalarda söylenti konusudur ve muayyen bir çocuk anlayışından kaynaklanmaktadır: Çocuğu münfail ve kültürel bağlamdan güçsüz bir etüt nesnesi olarak görmek. Böylece, Göncü’nün(4) bile dediği gibi, çağa oyunlarını anlayabilmek için gelişim psikolojisinin sınırlarını talik etmek ve konuya değişik bir yöntembilimle sokulmak gereği makyaj oyunları ortaya çıkmaktadır. ÇOKAUM’un künde araştırmaları bu sorunları oldukça çözmeyi hedeflemiştir. Bu kitapta yer saha araştırmaların kâffesi doğrudan oyuna yöneliktir ve çocuğa sosyokültürel ortamı içinde yaklaşmaya çalışmıştır. Burada dökme araştırmalar, Türkiye’de çağa oyunlarının Batı’da olduğu gibi bir çağdaşlaşma sürecinden geçmekte olduğunu, anadan görme özelliklerini gittikçe yitirdiğini, dolayısıyla içeri kapandığını, doğal çevreden uzaklaştığını, kurumsallaştığını göstermektedir (o kadar ki, bugün Türkiye’de ekol öncesi kurumlarda başka ülkelerden çevrik mandepsi programları uygulamaya konmaktadır). Bu değişimin sağlıklı mi nahoş mü olduğuna üstüne rastgele bir kadir yargısında bulunmadan, değişimin ne yönde olduğunumakyaj oyunları tespit etmek çok önemlidir. Bu nedenle ÇOKAUM, çağa oyunlarının bugününü ve geleceğini belirleyen gelişmeleri internet, elektronik beyin oyunları, harp oyunları kabilinden yeni entrika alanlarında araştırmaya önem vermektedir.
BENZER HABERLER