Emekli Olmadan Tazminat Nasıl Alınır? SGK’dan Yazı Almadan İşten Ayrılmayın

Yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getirenler, emekliliği beklemeden kıdem tazminatı alabilirler. Koşullar, sigorta başlangıç tarihine göre değişir. 2008 sonrası çalışmaya başlayanlar, 1999 – 2008 arasında çalışmaya başlayanlara göre daha kolay kıdem tazminatı alabilecek.

7000 GÜN İLE KIDEM TAZMİNATI NASIL ALINIR?

Önceki bir yazınızda, 08/09/1999 sonrası işe girişli çalışanların 7000 gün prim ödemiş olması durumunda ayrıldığı işyerinden kıdem tazminatı alma hakkı olacağını belirtmişsiniz. 13/09/1999 tarihinde SSK girişim yapıldı ve 31/03/2022 tarihi itibarıyla 6808 gün SSK, 209 gün de BAĞ-KUR olmak üzere toplam 7017 prim günüm bulunuyor. Ancak henüz 25 yıllık hizmet süresini tamamlamış değilim.

7000 gün prim ödeme süresinin tamamlanması halinde kıdem tazminatı almaya hak kazanma hususu ile ilgili olarak SGK-ALO 170’i aradım ama 08/09/1999 sonrası girişlilerin 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlaması gerektiğini söylediler. Bu konuda ne yapmalıyım? (Özkan Ö.)

Kıdem tazminatı işverenin işten çıkarması, işçinin haklı nedenle iş akdini feshi, emekliliği veya ölümü halinde ödeniyor. Ayrıca, kadın işçiler evlendikleri tarihten itibaren bir yıl içinde çalışmayı bıraktıklarında, erkek işçiler ise askerlik nedeniyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilirler.

Bunların dışında ayrıca yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getirerek kıdem tazminatını alma hakkı bulunuyor. Yaş dışındaki emeklilik koşullarından normal emeklilik veya kısmi emeklilik için gerekli koşulları anlamak gerekiyor.

Yaş dışındaki emeklilik koşulları sigorta başlangıç tarihine göre şöyle:

8 Eylül 1999 öncesi çalışmaya başlayanlar: 15 yıl sigortalılık + 3600 prim günü.

8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arasında çalışmaya başlayanlar: 25 yıl sigortalılık süresi + 4500 prim günü veya sigorta süresine bakılmaksızın 7000 prim günü.

30 Nisan 2008 sonrası çalışmaya başlayanlar: Bu gruptakiler de kendi içinde sigortalı çalışmaya başlama tarihlerine göre kademeli uygulamaya tabidirler:

30 Nisan 2008 – 31 Aralık 2008: 4600 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2009: 4700 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2010: 4800 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2011: 4900 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2012: 5000 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2013: 5100 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2014: 5200 prim günü

1 Ocak – 31 Aralık 2015: 5300 prim günü

1 Ocak 2016 ve sonrası: 5400 prim günü

2008 yılından sonra emeklilikte sigortalılık süresi koşulu kaldırıldığından, kademeli geçiş uygulaması dolayısıyla 30 Nisan 2008 tarihinden sonra çalışmaya başlayanlar 1999 ile bu tarih arasında işe başlayanlara göre daha avantajlı olacaklar. Sigortalılık süresi aranmadığından sadece tabi oldukları prim gününü doldurmaları yeterli olacak.

Prim günü hesabında farklı statüdeki çalışma süreleri birleştirilir. Örneğin 4/1-b (BAĞ-KUR) ve 4/1-c (Emekli Sandığı) kapsamında da çalışması olan 4/1-a’lı (SSK) kişinin prim günü, üç statüdeki çalışmalarının toplamı üzerinden hesaplanır.

Merak edilen başka bir husus ise askerlik veya doğum borçlanması ile elde edilen süreler de prim günlerine eklenir. Bu anlamda, kıdem tazminatı almak için prim günü eksiği bulunanlar varsa borçlanma haklarını kullanarak eksik günleri tamamlayabilirler.

Yaş dışındaki emeklilik koşullarını yerine getirerek kıdem tazminatı alabilmek için dikkat edilmesi gereken bir başka husus da öncelikle işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezi veya il müdürlüğüne başvurarak “kıdem tazminatı yazısı” talep edilmelidir. Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan bu yazı alınmadan kesinlikle iş akdi feshedilmemelidir. İşveren ile arada güven sorunu varsa, iş akdinin feshi bildirimi SGK’dan alınan yazı ile birlikte noter aracılığıyla yapılmalıdır.

İşçi veya işveren iş akdinin tek taraflı feshinde karşı tarafa önceden haber vermek zorundadır. Kıdem tazminatı almak için yapılan fesihte de işçi açısından önceden haber verme yükümlülüğü bulunuyor. Buna ihbar süresi deniliyor. İhbar süresi işçinin o işyerindeki çalışma süresine göre değişir. İhbar süresini beklemeden iş akdini feshedenler, bu süreye ait ücreti işverene ödemek zorunda kalır.

Sizin durumunuza gelince, 8 Eylül 1999 sonrası çalışmaya başlayanlarda aranan 7000 prim günü koşulunu yerine getirmiş olduğunuz için ayrıca 25 yıl sigortalılık süresi gerekmez. 25 yıllık sigortalılık süresi sadece prim günü 7000’den az 4500 günden fazla olanlar için gerekir. İşyerinizin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine başvurduğunuzda sizden form doldurmanız istenecek. SGK gerekli incelemeleri yaptıktan sonra cevabını size yazılı olarak bildirecek. Bu yazı ile birlikte işverene başvurarak kıdem tazminatınızı alıp ayrılabilirsiniz.

BORÇLANMA SÜRELERİ KIDEM TAZMİNATI YAZISINDA DİKKATE ALINIR MI?

02.03.1999 – 15.05.2000 tarihleri arasında askerlik görevimi tamamladım. Maalesef öncesinde SSK girişim bulunmuyor. 14.02.2002 tarihinde SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Yukarıdaki tarihler arasında askerlik borçlanması yaparak SSK giriş tarihimi öne çekebilir miyim?

12 yıldır aralıksız olarak bir kurumda çalışmaktayım. Borçlanma sonrası istifa etmem durumunda tazminatımı almaya hak kazanabilir miyim? (Aytaç Ç.)

Askerliğini sigortalı çalışmaya başlamadan önce yapanların sigorta başlangıç tarihleri, borçlandıkları askerlik süresi kadar geri çekilir. Askerliği 18 ay yaptıysanız sigorta başlangıç tarihiniz 14 Şubat 2002 tarihinden 18 ay geriye çekilir. Bu da sigorta başlangıç tarihinizin 2000 yılı eylül ayına çekilmesi anlamına gelir. Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden sonra olan kadınlar 58, erkekler 60 yaşa tabi olduğundan, askerlik borçlanması emeklilik yaşınızı değiştirmez. Bu nedenle, emeklilik için prim günü eksiğiniz bulunmazsa askerlik borçlanması yapmanız gerekmez.

Oniki yıldır çalışmakta olduğunuz şirketten haklı bir sebep olmadan kendi isteğiniz ile ayrılırsanız kıdem tazminatı alamazsınız. Askerlik borçlanması yapmanız da sonucu değiştirmez. 8 Eylül 1999 sonrası çalışmaya başlayanların kendi istekleriyle kıdem tazminatı alabilmeleri için 25 yıl sigortalılık ve 4500 prim gününü tamamlamaları gerekir. Prim gününün 7000’i aşması durumunda ise 25 yıl sigortalılık süresi aranmadan kıdem tazminatı alma hakkı doğar.

14 Eylül 2025 tarihine kadar 4500 prim gününü tamamlarsanız SGK’dan yazı almak şartıyla kendi isteğinizle ayrıldığınızda kıdem tazminatı alırsınız. Bu tarihe geldiğinizde 4500 günü dolduramazsanız eksik günleri askerlik borçlanmasıyla tamamlamak suretiyle de kıdem tazminatı almanız mümkündür.

MEMURLAR HANDİ DURUMDA EYT’Lİ SAYILIR?

İlk sigorta başlangıcım 01.06.1994. 23.05.2002 tarihine kadarki prim gün sayım 3 yıldan az görünmektedir. 2006 yılı sonuna kadar SSK’lı çalıştım. 23.01.2006 tarihinde ilk kez vekil memur olarak çalışmaya başladım. Hala memur olarak çalışmaya devam ediyorum. Toplam primlerim 7950 gün. EYT kapsamına giriyor muyum? EYT yasası çıkarsa hak kazanır mıyım? (Beyhan K.)

SSK’dan emeklilik bakımından EYT’li sayılırsınız. İleride bir yasal düzenleme yapılırsa SSK kapsamında emekli olmak istediğinizde yararlanabilirsiniz. Ancak, memuriyetiniz 2006 yılında başladığı için Emekli Sandığı emeklisi olarak EYT’li sayılmazsınız.

BAĞ-KUR’LU 3775 GÜNLE EMEKLİ OLABİLİR Mİ?

1968 doğumluyum. İlk sigorta girişim 23.04.1992. Toplam 5 gün primim var. 23.03 1998’de BAĞ-KUR’lu oldum, 9 yıl 6 ay prim yatırdım. 2012’den sonra muhtelif tarihlerde 264 gün SSK’lı çalıştım. Askerden gelince sigortalı oldum. Askerliğin bana faydası olur mu? 3775 günle emekli olma şansım var mı? (İsimsiz)

Normal emeklilik için prim günü yeterli olmayanlara eksik prim günüyle ve daha geç yaşta kısmi aylık bağlanır. SSK’dan 3600, BAĞ-KUR’dan ise 5400 prim günüyle 58 yaşında emekli olabilirsiniz. 2008 yılından önce sigortalı çalışmaya başlayıp birden fazla statüde çalışması olanların son 2520 günlük hizmet süresi en fazla hangi statüde ise o statüde emekli olur. Mevcut durumda siz şu an BAĞ-KUR’a tabi olarak 5400 prim gününü doldurmak suretiyle emekli olabilirsiniz.

Askerlik borçlanmasını BAĞ-KUR’lu çalışırken yapmamış olmanız size avantaj sağlar. Askerlik borçlanmasını SSK’lı çalışma sırasında veya sonrasında yapanların borçlanma süreleri SSK’ya sayılır. Böylece BAĞ-KUR sonrası SSK’lı günlerinize 18 aylık askerlik borçlanması ile 540 gün ekletebilirsiniz. Borçlanmaya ilaveten, BAĞ-KUR sonrası SSK sürenizi 1261 güne tamamlayana kadar 4/1-a statüsünde çalışmalısınız. Bu süreyi tamamladıktan sonra çalışmayı bırakıp 58 yaşını doldurduğunuz tarihte emeklilik dilekçesi verebilirsiniz.