Bağ-Kur’lu Çalışanlar İçin 2000 Öncesi Kıymetli

Bağ-Kur’lu çalışanlar açısından, emekli aylığını en çok 2000 yılı öncesi ödenmiş primler etkiliyor. Bugün artık uygulanmayan basamak sistemi de aylık yükseltmede avantaj sağlıyor…

Bağ-Kur’luların (4/b) emekli aylığı hesabı, esas itibariyle SSK’lılara benziyor.

Basamağa göre prim

SSK’da olduğu gibi 2000 öncesi dönem gösterge sistemine göre 2000 sonrası primleri ise güncelleme katsayısı sistemine göre hesaba dahil ediliyor. Ancak Bağ-Kur’lular için farklı olan, Ekim 2008’e kadar basamak sistemine göre prim ödemiş olmaları. SSK’lılar nasıl asgari ücretle bunun 6,5 katı arasında prim ödüyorlarsa, Bağ-Kur’lular da 1’den 24’e kadar basamaklar üzerinden prim ödüyorlardı.

Fakat Ekim 2008 itibariyle basamak sistemi kaldırıldı ve Bağ-Kur’lular da asgari ücret esaslı prim ödemeye başladılar.Bağ-Kur’luların aylıkları hesaplanırken, 2000 öncesi kısmi aylığı ayrı, 2000-Ekim 2008 arası kısmi aylığı ayrı ve Ekim 2008 sonrası kısmi aylığı ayrı hesaplanıyor. Daha sonra da bunların toplamı, Bağ-Kur sigortalısına bugün bağlanacak aylığı belirliyor.

*Hatırlanacağı üzere SSK’lılar için aylık hesabında en kıymetli primler 2000 öncesi primlerdi. Aynı durum Bağ-Kur’lular için de geçerli. Yani bir Bağ-Kur’lu olarak 2000 öncesi ne kadar fazla prim ödemişseniz ve 31.12.1999 tarihinde ne kadar yüksek basamağa çıkmışsanız, bugün alacağınız aylık da o kadar yüksek oluyor.

1999’daki çok önemli

*2000 yılı öncesinin kısmi aylığı bulunup da bugünkü değerine güncellenince, sıra 01.01.2000-30.09.2008 dönemi kısmi aylığının hesabına geliyor. Bu dönemde TÜFE ve gelişme hızından oluşan Güncelleme Katsayısı sistemine geçildi ve aylık bağlama oranı düşürüldü. Dolayısıyla emekli aylığınızın miktarını bu dönemdeki çalışmalarınız daha az etkiliyor. Prim gününüz ve basamağınız alınarak bu döneme ait kısmi aylığınız bulunuyor.

‘Gelişme’ katkısı azaldı

*Sıra geldi Ekim 2008 sonrası yani sosyal güvenlik reformundan sonraki kısmi aylığınızın hesabına. Bu dönemde de Güncelleme Katsayısı kullanılıyor fakat gelişme hızının tamamı değil yüzde 30’u dikkate alınıyor. Ayrıca aylık bağlama oranı da yıllık yüzde 2’ye düşürüldü. Dolayısıyla toplam çalışmalarınız içerisinde aylığınızı en az bu dönemdeki çalışmalarınız etkiliyor.

*Ekim 2008 sonrasına ait kısmi aylığınız da bulununca, üç döneme ait kısmi aylıklar birleştiriliyor ve bugünkü aylığınız bulunuyor.

Ödemeyi azaltmayın

Soru: Sadettin Bey, ben 1984’te Bağ-Kur’a giriş yaptım ve bugüne kadar aralıksız prim ödedim. Yaşımı da tamamlayınca Nisan 2014’te emekli olacağım. Şu an aylık 1200 lira prim ödüyorum. 2008’de basamak sistemi kalkmadan önce 16’ncı basamaktaydım. Acaba emekliliğe kadar bu şekilde prim ödemeye devam etmeli miyim yoksa bundan sonra asgari tutarda ödesem olur mu? Halil D.

Cevap: İmkanınız varsa 1200 liradan ödemeye devam etmenizi tavsiye ederim. Zaten emekliliğe çok fazla bir süre kalmamış. 1999 ve 2008 yılındaki basamağınızı yazmamışsınız ve basamak satın alıp almadığınızı da belirtmemişsiniz. Fakat kabaca hesaplayacak olursak yaklaşık 1.300 lira maaş almanız gerekir.

Borçlanmayı dikkatli yapın

Askerlik, yurtdışı ya da avukatlık stajı gibi hizmet borçlanması yapma imkanınız varsa ve bunlar 2000 yılı öncesine aitse, borçlanma yapmanız emekli aylığınızı yükseltecektir. Borçlanacağınız süre 2000 sonrasına denk geliyorsa, yapacağınız borçlanma aylığınıza çok daha az yansıyacaktır.

1000 liranın üzerine çıkın

2000’den önceki çalışma süresi fazla olan Bağ-Kur’luya daha yüksek aylık bağlanacağını ifade ettik. Fakat 2000’den önce çalışmanız az ise ve yüksek aylık almak istiyorsanız ya şu an ödediğiniz primi yükselteceksiniz ya da SSK’ya geçeceksiniz.

Aylığınızı yükseltmek için SGK’ya beyan ettiğiniz kazancı 3000 liranın üzerine çıkaracak ve aylık 1000 lirandan fazla prim ödeyeceksiniz. Bundan daha düşük aylığınızı artırmaz, bir miktar düşürür.

SSK’ya geçmek avantaj

Son yıllarda Bağ-Kur’dan SSK’ya geçişler arttı. Zira SSK’ya geçmek birkaç farklı avantaj sağlıyor. Özellikle 2000 öncesi girişli Bağ-Kur’luların SSK’ya geçmesi halinde emekli aylıkları yüzde 10-15 civarı daha yüksek bağlanıyor. Ayrıca kimi Bağ-Kur’lular SSK’ya geçerek 10 yıla varan erken emeklilik hakkına kavuşuyor. Bunun yanında Bağ-Kur’da 9000 gün prim ödemek gerekirken SSK’dan 5000 ila 7200 günle emekli olunabiliyorlar.

Bağ-Kur’dan SSK’ya geçmek istediğinizde kendi işyerinizden ya da şirket ortağı iseniz kendi şirketinizden SSK’lı olamıyorsunuz. Başka bir işyerinden SSK’lı olmanız gerekiyor. Bu arada sigortalı olduğunuz işyerinde fiilen çalışmanız gerekiyor. Aksi halde sahte sigortalılık kapsamında SGK tarafından primleriniz iptal edilebilir.

SSK’lı çalışanlar için 50 ve 55 yaşa dikkat

SSK’­lı­la­rın ay­lı­ğı­nı et­ki­le­yen hu­sus­la­ra kal­dı­ğı­mız yer­den de­vam edi­yo­ruz. Ay­lı­ğı­nı yük­selt­mek is­te­yen SSK’­lı­la­rın dik­kat ede­ce­ği bir di­ğer hu­sus da 50 ve 55 yaş fak­tö­rü­dür. Da­ha ön­ce de ifa­de et­ti­ği­miz gi­bi, bu­gün­kü ay­lı­ğı­nız he­sap­la­nır­ken ön­ce 2000’den ön­ce­ki ça­lış­ma­la­rı­nı­za ba­kı­lı­yor.

Bu dö­ne­me ait ça­lış­ma­la­rı­nız de­ğer­len­di­ri­lir­ken sa­de­ce prim gü­nü­nüz ve ka­zan­cı­nız de­ğil, ya­şı­nız da ay­lı­ğı et­ki­li­yor. Ba­yan­sa­nız 50, er­kek­se­niz 55 yaş­tan son­ra­ki ça­lış­ma­ya de­vam et­ti­ği­niz her bir yıl emek­li ay­lı­ğı­nız da yüz­de 1 ar­tı­yor. Ör­ne­ğin ba­yan ola­rak 55 ya­şı­nız­da emek­li olu­yor­sa­nız, emek­li ay­lı­ğı­nız yüz­de 5 da­ha yük­sek bağ­la­nı­yor.

SADETTİN ORHAN – BUGÜN GAZETESİ